Trong bài viết này, chúng tôi sẽ đề cập đến các kỹ năng cần thiết cho mọi nhân viên trong tương lai và chia sẻ cách các tổ chức và doanh nghiệp hàng đầu thế giới đang chuẩn bị cho đội ngũ lao động của họ để không bị tụt hậu và duy trì sự cạnh tranh.
10 kỹ năng mà nhân viên cần có trong tương lai
Kỹ năng giải quyết vấn đề phức tạp
Kỹ năng giải quyết vấn đề là khả năng phân tích, đánh giá và tìm ra giải pháp cho các thách thức và khó khăn. Đây là một trong những kỹ năng mềm quan trọng nhất trong ngày nay, đặc biệt trong bối cảnh Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Theo báo cáo của năm 2020 từ các nguồn uy tín, tới 36% các vị trí công việc yêu cầu ứng viên phải có khả năng giải quyết vấn đề phức tạp.
Sự gia tăng này không ngạc nhiên bởi Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã đem lại hàng loạt thách thức về công nghệ và dữ liệu. Điều này đặt ra yêu cầu cao cho nhân viên trong tương lai, yêu cầu họ phải có kiến thức và kỹ năng cần thiết để hiệu quả giải quyết những vấn đề này.
Kỹ năng tư duy phản biện
Có nhiều định nghĩa khác nhau về tư duy phản biện, nhưng Báo cáo Tương lai của các nghề nghiệp năm 2018 từ Diễn đàn Kinh tế Thế giới đưa ra một định nghĩa cụ thể:
“Tư duy phản biện là khả năng sử dụng logic và lập luận để xác định các ưu điểm và hạn chế của các giải pháp, kết luận, và phương pháp tiếp cận khác nhau đối với các vấn đề.”
Mặc dù có nhiều định nghĩa khác nhau về tư duy phản biện, nhưng phần lớn đề cập đến tầm quan trọng của sự rõ ràng và khả năng lập luận.
Với quá trình số hóa ngày càng tiến xa vào mọi khía cạnh của doanh nghiệp, nhu cầu về nhân lực có khả năng lý luận và tư duy logic cũng ngày càng gia tăng. Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) đã giải thích rằng máy móc vẫn cần được điều khiển và tối ưu hóa bởi con người. Doanh nghiệp đang tìm kiếm các cá nhân có khả năng tư duy phản biện để tận dụng hiệu quả các nguồn lực công nghệ mà họ sở hữu và tránh việc sử dụng chúng một cách không hiệu quả, gây ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp.
Kỹ năng sáng tạo
Nói ngắn gọn thì bản chất sáng tạo là quá trình hoạt động của con người tạo ra những giá trị vật chất, tinh thần mới về chất. Tiêu chí sáng tạo ở đây chính là “tính mới lạ” và “tính có giá trị” (có ích lợi hơn, tiến bộ hơn so với cái cũ).
Tư duy sáng tạo là sự khác biệt, ưu thế tuyệt đối của loài người so với các sinh vật khác. Kỹ năng này đã, đang và sẽ luôn được đề cao, đặc biệt là trong thế kỷ 21 này- khi mà nền kinh tế tri thức (với hàm lượng sáng tạo chiếm ưu thế tuyệt đối) lên ngôi. Chính nhờ có sáng tạo trong ứng dụng công nghệ mà doanh nghiệp mới có thể phát triển ra những sản phẩm và dịch vụ mới, phục vụ cho nhu cầu đang không ngừng biến đổi của thị trường.
Kỹ năng quản trị con người
Hạng mục này áp dụng cho những cá nhân có ambisition (khát khao) trong việc đảm nhiệm các vị trí quản lý trong tương lai.
Khi sự gia tăng của máy móc và tự động hóa trở nên quan trọng hơn, vai trò của những tài năng xuất sắc trở nên ngày càng quan trọng đối với hoạt động của doanh nghiệp và tổ chức. Vì vậy, kỹ năng quản lý nhân sự, mà ở bản chất là việc hiểu rõ và tận dụng tối ưu nguồn lực con người để thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp và cộng đồng, trở thành một kỹ năng quan trọng mà các cá nhân có tư duy nhà quản lý cần phải đầu tư và phát triển.
Kỹ năng cộng tác làm việc (làm việc nhóm)
Kỹ năng làm việc nhóm là khả năng tương tác và hợp tác giữa các thành viên trong một nhóm, nhằm tận dụng tiềm năng và năng lực của mỗi cá nhân, nhằm tối ưu hóa hiệu suất làm việc.
Con người từ lâu đã phát triển tính cộng đồng mạnh mẽ, và họ thường thích làm việc cùng nhau. Các nghiên cứu cho thấy những người có cảm giác thuộc một tình đồng đội thường thể hiện sự cam kết cao hơn trong công việc, duy trì hiệu suất làm việc ổn định, thúc đẩy sáng tạo và tạo ra giá trị cho tổ chức, cũng như nâng cao sự hạnh phúc cá nhân.
Trong thời đại hiện đại, gần như mọi công việc đều đòi hỏi khả năng làm việc trong nhóm. Các tổ chức và công ty đang tận dụng khả năng làm việc và sáng tạo của các nhóm để thúc đẩy năng lực cạnh tranh trong nghiên cứu, sản xuất và sáng tạo.
Kỹ năng đánh giá và ra quyết định
Trong thời đại mà thông tin được coi là tài sản quý báu, các doanh nghiệp đang đổ mọi nỗ lực để thu thập một lượng thông tin lớn nhất có thể. Tất nhiên, họ đang tìm kiếm những cá nhân có khả năng xử lý, phân tích thông tin này và sử dụng nó để đưa ra những quyết định có thể “thay đổi cả cuộc trò chơi”.
Hơn nữa, các nhà quản lý cũng đặt kỳ vọng vào nhân viên có khả năng tiếp thu thông tin và đóng góp ý kiến chiến lược cho đồng nghiệp và cấp trên của họ.
Tư duy định hướng dịch vụ
Tư duy định hướng dịch vụ, như được định nghĩa trong báo cáo của WEF, là một kỹ năng xã hội, thể hiện sự tích cực trong việc hỗ trợ và đồng cảm với người khác, bao gồm cả đồng nghiệp và khách hàng.
Theo báo cáo này, tư duy định hướng dịch vụ sẽ trở nên ngày càng quan trọng hơn, đặc biệt khi công việc của chúng ta ngày càng phụ thuộc vào sự hỗ trợ của các robot và tự động hóa. Trong cuộc đua kinh tế trong tương lai, những người biết tạo ra giá trị và lợi ích bổ sung cho khách hàng và cộng đồng sẽ có ưu thế.
Kỹ năng đàm phán
Đàm phán là khả năng thực hiện các cuộc trao đổi và thảo luận với một hoặc nhiều bên để đạt được thỏa thuận. Các tình huống đàm phán thường xuất hiện khi có mâu thuẫn hoặc quan tâm chung cần giải quyết. Để trở thành một chuyên gia trong kỹ năng đàm phán, một cá nhân cần phải có sự nhạy bén trong phản ứng, khả năng lắng nghe và khả năng tạo sự thoải mái cho đối tác đàm phán của họ. Đồng thời, họ cũng cần biết cách thuyết phục và tranh luận bằng cách chia sẻ thông tin một cách hợp lý, bất kể có thể là thông tin được coi là bí mật.
Máy móc không có khả năng thực hiện đàm phán, vì vậy, kỹ năng này vẫn là một lĩnh vực mà chỉ con người có thể thống trị. Do đó, nhu cầu về kỹ năng đàm phán trong các vị trí công việc ngày càng trở nên cấp thiết và ngày càng được đánh giá cao.
Trí tuệ cảm xúc
Peter Salovey và John D. Mayer, hai nhà nghiên cứu được coi là người sáng lập khung lý thuyết về trí thông minh cảm xúc, đã định nghĩa như sau:
“Trí thông minh cảm xúc là khả năng nhận biết và hiểu cảm xúc của bản thân và của người khác, phân biệt chúng và sử dụng thông tin này để hướng dẫn tư duy và hành vi.”
Trong trí thông minh cảm xúc, có 5 yếu tố cấu thành:
-
Khả năng tự nhận thức: Kiến thức về trạng thái tâm trạng bên trong, sở thích, nguồn lực và trực giác của bản thân.
-
Khả năng tự kiểm soát: Khả năng quản lý trạng thái tâm trạng bên trong, cảm xúc và nguồn lực của bản thân.
-
Động lực: Sự tác động của cảm xúc và tâm trạng đối với việc đạt được mục tiêu và hành vi.
-
Khả năng đồng cảm: Khả năng hiểu và cảm thông với cảm xúc, nhu cầu và quan tâm của người khác.
-
Kỹ năng xã hội: Sự thành thạo trong việc tạo ra phản ứng mong muốn trong người khác trong tương tác xã hội.
Trong tương lai, máy móc có thể giải quyết nhiều vấn đề, nhưng chúng không thể hiểu hoặc đọc được cách con người tương tác và làm việc với nhau. Do đó, doanh nghiệp luôn đánh giá cao những cá nhân có khả năng ảnh hưởng tích cực đến nhận thức, thái độ và hành vi của những người xung quanh.
Kỹ năng nhận thức linh hoạt
Nhận thức linh hoạt (Cognitive flexibility) là khả năng suy nghĩ và hoạt động trong nhiều dòng ý tưởng khác nhau cùng một lúc. Theo báo cáo, đây là một kỹ năng ngày càng trở nên quan trọng và trở thành yếu tố cốt lõi mà các nhà tuyển dụng tìm kiếm ở ứng viên. Điều này là do xuất hiện của nhiều công việc đòi hỏi cá nhân phải xử lý nhiều nhiệm vụ đồng thời.
Danh sách này phản ánh thực tế rằng, trong bối cảnh công nghệ đang trỗi dậy, để duy trì vị trí mạnh mẽ trên thị trường lao động, con người cần phải tự phát triển và nâng cao bản thân bằng những kỹ năng mà máy móc không thể sao chép được.
Doanh nghiệp cần làm gì để trang bị những kỹ năng cần thiết cho nhân viên trong tương lai?
Không phải tất cả nhân viên của bạn đều tự giác trong việc phát triển bản thân. Do đó, từ góc độ quản lý, việc bạn cần thực hiện là chủ động cung cấp đào tạo và trang bị cho họ các kỹ năng quan trọng.
Để làm điều này, trước hết, bộ phận nhân sự (HR) và ban lãnh đạo của doanh nghiệp cần phải có cái nhìn tổng quan về thị trường lao động trong tương lai: xem xét các ngành nghề nổi bật, công việc mới xuất hiện, và xác định kỹ năng quan trọng nhất.
Sau đó, các nhà quản lý cần thực hiện các chiến dịch đánh giá năng lực cụ thể để xác định những kỹ năng thiếu sót phổ biến trong doanh nghiệp. Kết quả của chiến dịch này sẽ là cơ sở cho các chương trình “Đào tạo lại và Trang bị kỹ năng” (Retraining và Reskilling).
Hiện nay, có hai phương pháp phổ biến để triển khai các chương trình “Retraining và Reskilling” trong doanh nghiệp:
Đào tạo qua trải nghiệm thực tế
Với phương pháp này, doanh nghiệp cần thiết kế một chương trình đào tạo, bắt đầu với bài giảng và nghiên cứu để định hình hướng dẫn nhân viên tiếp thu mọi kỹ năng cần thiết trong tương lai. Sau đó, nhân viên sẽ phải hoàn thành một bài kiểm tra để đánh giá sự hiểu biết của họ về kiến thức được trình bày. Cuối cùng, nếu họ vượt qua bài kiểm tra, họ sẽ tham gia trực tiếp vào các nhiệm vụ và dự án cụ thể, với hy vọng sẽ tích luỹ kinh nghiệm thực tế bằng cách áp dụng những kỹ năng mới họ đã học.
Trong thực tế, doanh nghiệp có thể sử dụng các nền tảng công nghệ có sẵn để tối ưu hóa hiệu quả của phương pháp này. Ví dụ, họ có thể áp dụng hệ thống mạng nội bộ để ghi nhận kết quả bài tập của nhân viên. Hệ thống này không chỉ giúp nhân viên học tập lẫn nhau mà còn thúc đẩy văn hóa cộng tác trong doanh nghiệp.
Đào tạo dựa trên nhu cầu hiện thời
Bản chất và nhu cầu trong lĩnh vực kinh doanh đang không ngừng thay đổi. Những điều mà doanh nghiệp đang mong muốn thực hiện ngày hôm nay có thể trở nên vô giá trị vào ngày mai. Vì vậy, nhiều chương trình “Đào tạo lại và Trang bị kỹ năng” (Retraining và Reskilling) được phát triển để kéo dài suốt thời gian hoạt động của doanh nghiệp. Chúng có một lộ trình học tập cụ thể được liên tục theo dõi và điều chỉnh để đáp ứng nhu cầu hiện tại.
Ngoài việc đào tạo cho đội ngũ nhân viên hiện tại, bạn cũng có thể đầu tư vào việc xây dựng lực lượng lao động tiềm năng cho tương lai. Để thực hiện điều này, doanh nghiệp cần phải hợp tác chặt chẽ với hệ thống giáo dục (trường trung học, cao đẳng, đại học, trung tâm đào tạo nghề) để phát triển các chương trình giảng dạy và đào tạo các kỹ năng cần thiết.
Một số người có thể cho rằng không nên đưa những chương trình này vào trình độ trung học quá sớm. Tuy nhiên, để tạo ra nguồn lao động chất lượng và thu hút tài năng trẻ, điều này lại trở nên vô cùng cần thiết.
Là người quản lý, bạn cần luôn nhớ rằng nguồn lực quý báu nhất của công ty là sức mạnh bên trong của nhân viên. Do đó, việc đầu tư vào đào tạo và trang bị kỹ năng cho đội ngũ nhân viên có thể coi như việc tăng cường “phong độ” cho doanh nghiệp. Khía cạnh này không thể bị xem nhẹ.
Nếu bạn đang tìm kiếm những cách để phát triển năng lực cá nhân cũng như nâng cao hiệu quả kinh doanh, hãy tham gia các khóa đào tạo và chương trình huấn luyện tại TOPCEO. TOPCEO là nơi bạn có thể tìm thấy các giải pháp đào tạo cho đội ngũ nhân viên của bạn và các chương trình huấn luyện kinh doanh dành riêng cho doanh nghiệp của bạn. Chúng tôi cam kết cung cấp những kiến thức và kỹ năng cần thiết để bạn có thể phát triển bản thân cũng như nâng cao hiệu suất kinh doanh của mình. Hãy mạnh dạn đặt ra những bước tiến mới và bắt đầu hành trình đạt đỉnh cao cùng TOPCEO.