Đặc Điểm Của Một Doanh Nghiệp Số Hóa Thành Công

Đây là một con số đáng lo ngại, nhưng không có gì quá ngạc nhiên. Chuyển đổi số thực sự là một bài toán phức tạp, đòi hỏi thay đổi từng khía cạnh của hoạt động doanh nghiệp và đòi hỏi nhóm lãnh đạo phải dũng cảm ra khỏi vùng an toàn để đưa ra những quyết định táo bạo, đột phá. Không có một công thức hay lời giải đơn giản nào đảm bảo sự thành công tuyệt đối cho bài toán này.

Tuy nhiên, bạn vẫn có thể rút ra nhiều bài học hữu ích từ việc xem xét các thành công của những doanh nghiệp số hàng đầu. Một trong những điều đó là những đặc điểm chung của họ. Những đặc điểm này có thể là hướng dẫn cho bạn trong việc xây dựng một cơ sở vững chắc cho những hoạt động chuyển đổi phức tạp trong tương lai.

Hoạt động tinh gọn và linh hoạt

Yếu tố làm việc tinh gọn và nhanh nhạy là điều không bất ngờ khi xét đến thành công của các doanh nghiệp số. Theo Stuart Bailey, giám đốc chiến lược số tại tập đoàn Direct Line Group, tốc độ và sự tinh gọn là chất xúc tác quan trọng giúp các startup và doanh nghiệp thành công nhanh chóng chiếm lĩnh thị trường.

Kỷ nguyên công nghệ đòi hỏi sự quyết đoán, và nhiều doanh nghiệp truyền thống hoặc có tư duy lỗi thời đã gặp phải những sai lầm đáng tiếc. Những doanh nghiệp này không quan tâm đến công nghệ và phong cách làm việc hiện đại, mà vẫn trung thành với những cách làm cổ điển, cồng kềnh và chậm chạp. Kết quả là, họ rơi vào tình thế kém cạnh và dễ bị thị trường vượt qua.

Nhìn vào thực tế, các doanh nghiệp thành công hiện nay đều chú trọng đến việc áp dụng phong cách làm việc tinh giản và nhanh nhạy, chứng tỏ họ là những lãnh đạo nhanh nhạy trong lĩnh vực kinh doanh.

Ví dụ, Facebook với phương châm “hoàn thành tốt hơn hoàn hảo” thường thực hiện các bản cập nhật thường xuyên cho phần mềm và chỉnh sửa khi cần, không phải phải đợi đến hoàn hảo từ đầu. Tốc độ là mục tiêu cao nhất của họ.

Amazon, một ông lớn khác, sử dụng triết lý “2 chiếc bánh pizza” để vận hành hiệu quả hơn. Theo CEO Jeff Bezos, đội làm việc không nên quá lớn, chỉ tối đa 12 người (số người chia đều cho 2 chiếc bánh pizza). Số lượng nhỏ này giúp tránh rủi ro không hiệu quả và xung đột ý kiến, từ đó giữ quá trình làm việc mượt mà và sáng tạo.

Tư duy xoay quanh khách hàng

Để trở thành doanh nghiệp số thành công, quan tâm tới khách hàng và trải nghiệm của họ là điều cần thiết. Jean-François Gasc, giám đốc quản trị tư vấn bảo hiểm của Accenture, nhấn mạnh về việc hiểu rõ khách hàng và cung cấp trải nghiệm hoàn hảo xuyên suốt quy trình bán hàng.

Ian Morgan, giám đốc của Google UK, cũng cho biết, sự phổ biến của công nghệ kỹ thuật đã thay đổi hành vi của người tiêu dùng. Khách hàng không chỉ quan tâm đến giá cả mà còn tập trung hơn vào dịch vụ khách hàng và hậu mãi. Vì vậy, để thành công, các doanh nghiệp cần phát triển văn hóa và cơ sở hạ tầng số phù hợp với khách hàng và môi trường xung quanh.

Các doanh nghiệp số hàng đầu hiện nay đang tập trung vào khách hàng bằng việc ứng dụng công nghệ trong mọi quy trình và nhiệm vụ của họ. Họ sử dụng công cụ để thu thập dữ liệu và insights về khách hàng, tối ưu hóa sản phẩm và dịch vụ để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng, và chăm sóc khách hàng bằng những trợ giúp hữu ích mọi lúc, mọi nơi.

Ví dụ, Nike đã tận dụng dữ liệu từ khách hàng để phát triển ứng dụng NikeFit, giúp người dùng tìm kiếm size giày phù hợp mà không cần phải trực tiếp đi thử. Điều này giúp tiết kiệm thời gian và mang lại trải nghiệm mua sắm online thú vị và nhanh chóng hơn.

Tương tự, Zappos đã tạo ứng dụng Ask Zappos để gợi ý mức giá rẻ nhất cho khách hàng mua sản phẩm, dù nguồn cung cấp không phải là công ty. Điều này giúp Zappos ghi điểm với danh tiếng là một công ty số hàng đầu trong việc làm hài lòng khách hàng.

Sáng tạo và đột phá

Để thành công trong thị trường cạnh tranh, các doanh nghiệp số cần phải có những bước đi khai phóng và khác biệt hoàn toàn so với đối thủ.

Scott Fraser, Giám đốc công nghệ tại Whitbread – tập đoàn kinh doanh nhà hàng khách sạn lớn nhất Anh Quốc, nhấn mạnh về sáng tạo và đổi mới như yếu tố quan trọng cho các doanh nghiệp số. Điều này giúp họ kết nối công nghệ chặt chẽ với chiến lược và hoạt động kinh doanh trong dài hạn, giải quyết những bài toán hiện tại và tương lai, cũng như đối mặt với thách thức từ đối thủ và thị trường.

Paul Boag, chiến lược gia số hóa nổi tiếng, nhận xét rằng đặc điểm này thường phổ biến hơn ở các doanh nghiệp trẻ, đang muốn chiếm lĩnh thị trường từ các thương hiệu lớn hơn. Tuy nhiên, các đế chế thành công cũng không thể xem thường hoạt động này. Nếu tiếp tục theo lối mòn quen thuộc, họ có thể bị lật đổ bởi các doanh nghiệp trẻ cấp tiến.

Ví dụ, Google, một trong những công ty lớn nhất và vĩ đại nhất, không ngừng thách thức những giới hạn mới sau 21 năm hoạt động. Từ dịch vụ Google Fiber cung cấp internet đột phá với tốc độ cao và giá rẻ, cho đến ô tô tự lái có thể thay đổi cách di chuyển trong tương lai, Google luôn khiến thế giới phải thán phục. Sự khai phóng của họ bao gồm công nghệ tiên tiến và chiến lược đáng ngưỡng mộ, bao gồm cả việc dành thời gian cho nhân viên để nghiên cứu và phát triển ý tưởng mới.

Văn hóa làm việc theo dữ liệu (data-driven)

“Chấp nhận nền văn hóa làm việc theo dữ liệu gặp nhiều khó khăn từ các nhà quản lý truyền thống, nhưng đối với doanh nghiệp số, việc này là tuyệt đối không thể bỏ qua,” theo Bill Schmarzo, giám đốc công nghệ tại Dell EMC.

Neil Roberts, giám đốc số hóa tại Eurostar – hãng dịch vụ đường sắt hàng đầu Châu Âu, nhấn mạnh rằng việc làm việc theo dữ liệu là cần thiết trong bối cảnh doanh nghiệp số đối mặt với hàng nghìn cơ hội và thách thức. Dữ liệu cung cấp góc nhìn sâu sắc và đa chiều để đưa ra quyết định chính xác nhất.

Thực tế đã chứng minh những doanh nghiệp số tiên phong tích hợp dữ liệu vào hoạt động hàng ngày và sử dụng chúng để đưa ra các quyết định quan trọng. BuzzFeed, trang thông tin truyền thông giải trí hàng đầu Hoa Kỳ, là một ví dụ điển hình.

Theo Dao Nguyen, người đứng đầu bộ phận dữ liệu phát triển của BuzzFeed, họ đã chuyển hành vi của từng độc giả thành dữ liệu, sau đó phân tích để tạo ra những nội dung thịnh hành nhất và phân phối chúng chiến lược đến đối tượng người đọc phù hợp. Nhờ vào chiến lược làm việc theo dữ liệu này, BuzzFeed đã tăng con số truy cập hàng tháng từ 28 triệu lên 150 triệu chỉ trong 2 năm (gấp gần 6 lần hiệu quả).

Trao quyền cho nhân viên

Nhân viên trong doanh nghiệp số không chỉ là những “đứa trẻ ngoan ngoãn,” họ cần trở thành “người trưởng thành” có quyền thể hiện chính kiến mạnh mẽ. Điều này giúp họ thích ứng nhanh chóng với văn hóa làm việc tinh gọn và nhạy bén như đã đề cập trước đó.

Ở các doanh nghiệp số tiến bộ, việc trao quyền tự quyết cho nhân viên giúp họ phản ứng nhanh hơn khi đối mặt với các vấn đề cần giải quyết ngay lập tức, thay vì phải chờ đợi sự phê duyệt từ cấp lãnh đạo truyền thống. Tốc độ là điểm mạnh và sức mạnh của doanh nghiệp số đến từ quyền tự chủ của nhân viên.

Google là một ví dụ điển hình, công ty đã thừa nhận rằng việc trao quyền cho nhân viên là một yếu tố quan trọng trong thành công của họ. Sự minh bạch và việc cung cấp thông tin rộng rãi cho nhân viên giúp họ cảm thấy tự tin và có thêm động lực để làm những điều phi thường.

Google cũng hỗ trợ tự do ngôn luận và chia sẻ ý kiến cá nhân trong nội bộ công ty. Các không gian như Google Cafes khuyến khích sự tương tác và giao tiếp giữa các phòng ban khác nhau, còn công cụ Google Moderator cho phép nhân viên đưa ra câu hỏi và bình chọn đề tài trao đổi trong các cuộc họp và buổi thảo luận. Tất cả nhằm tạo môi trường xây dựng và khuyến khích ý kiến đóng góp từ mọi thành viên trong công ty.

Cộng tác làm việc (trong và ngoài doanh nghiệp)

Để thành công trong việc số hóa, doanh nghiệp cần xây dựng một nền văn hóa cởi mở và cộng tác. Cá nhân và đội nhóm cần được kết nối chặt chẽ, loại bỏ trì trệ và thiếu minh bạch trong các quy trình làm việc lạc hậu và cồng kềnh.

Dù có đầu tư nhiều tiền vào công nghệ, nhưng với cấu trúc silo truyền thống, nơi mọi người gặp rào cản khi cộng tác, việc thay đổi vẫn gặp khó khăn. Công nghệ dùng để phục vụ con người, không có máy móc nào thay thế được cách con người suy nghĩ và làm việc cùng nhau.

Hơn nữa, hoạt động cộng tác không chỉ diễn ra trong môi trường công sở giữa đồng nghiệp, mà còn phải tích hợp cả khách hàng.

Simon Nowroz, đồng sáng lập và giám đốc điều hành của Anderson, cho biết: “Công tác với khách hàng và cá nhân hóa sản phẩm/dịch vụ giúp doanh nghiệp tận dụng cơ hội kinh doanh. Một ví dụ là chiến dịch của Coca-Cola thay thế vỏ lon truyền thống bằng vỏ lon có in tên riêng của người dùng. Công ty đã trao quyền cộng tác cho khách hàng, và kết quả là doanh số bán hàng tăng 2%. Nếu Coca-Cola cho phép người dùng thay đổi cả phông chữ và màu sắc, tôi tin con số này sẽ tăng lên đáng kể.”

Sở hữu những nhà lãnh đạo nhiệt huyết

Các doanh nghiệp số tiên phong đều có một điểm chung quan trọng: họ sở hữu những nhà lãnh đạo nhiệt huyết, đem sức sống của công nghệ vào tổ chức.

Bob Barbour, giám đốc số tại Shelter UK, lưu ý rằng việc số hóa tổ chức không đơn giản chỉ là mua phần mềm và thuê nhân viên. Thành công yêu cầu một nhà lãnh đạo nhiệt huyết, có thể truyền cảm hứng và giúp tổ chức nhận thức được giá trị của công nghệ.

Sarah Marshall, từ The Wall Street Journal, đồng ý rằng nhà lãnh đạo nhiệt huyết là người tạo động lực và sự tự tin cho doanh nghiệp thử nghiệm những thứ mới, đặc biệt là công nghệ.

Jeff Bezos, chủ sở hữu của Amazon, đã truyền cảm hứng về tầm quan trọng của khách hàng, tạo nên văn hóa “khách hàng là thượng đế” trong công ty. Tinh thần này đã thúc đẩy mỗi cá nhân tại Amazon tận tâm phục vụ khách hàng.

Tương tự, Elon Musk đã truyền cảm hứng cho nhân viên với niềm tin mạnh mẽ vào sứ mạng tạo ra các sản phẩm hữu ích và thân thiện với môi trường. Nhân viên không chỉ tham gia vào việc thử thách bản thân với các công nghệ đột phá, mà còn chấp nhận tham gia vào những dự án quy mô lớn như du hành vũ trụ.

Hiện nay, việc đầu tư vào công nghệ là điều kiện bắt buộc để tồn tại trong cuộc cạnh tranh. Các công nghệ mới với giá thành hợp lý đem lại năng suất gấp nhiều lần so với thủ công, và các doanh nghiệp sở hữu công nghệ sẽ vượt trội trong cuộc đua phát triển.

Tuy nhiên, để hoàn toàn số hóa một tổ chức, thách thức không chỉ dừng lại ở việc mua và triển khai công nghệ. Các doanh nghiệp số đối diện với những khó khăn gấp nhiều lần và thậm chí, vẫn chưa có lời giải đáp chính xác cho những bài toán này.