Toàn Cầu Hóa – Tình Trạng “Chảy Máu” Nhân Tài

Từ những thực tế cho thấy, nền kinh tế toàn cầu hóa hiện nay đang biến động khôn lường khiến cho các doanh nghiệp dẫn đầu thị trường ngày nay chưa chắc đã giữ được vị trí ngày mai. Trong khi đó, các doanh nghiệp Việt lai đang có khoảng trống lớn trong việc theo đuổi và thích nghi với thời cuộc. Không chỉ đối mặt với những cạnh tranh về dịch vụ – sản phẩm, doanh nghiệp Việt còn phải đứng trước nguy cơ cạnh tranh về con người.

Nguồn nhân lực chính là yếu tố tiên quyết đối với sự phát triển và trường tồn của mỗi doanh nghiệp . Các doanh nghiệp nước ngoài tận dụng lợi thế về nhiều mặt để thu hút lao động tại Việt Nam khiến cho các doanh nghiệp Việt ngày càng đứng trước nguy cơ “chảy máu nhân tài” và tạo ra khoảng cách đối với các nước dẫn đầu. Các nước như Singapore, Thái Lan… được dự báo là nơi thu hút nhân tài trong khu vực. Trong khi hầu hết các doanh nghiệp đều mong muốn tuyển được những người tài, thì nguồn nhân lực có chất lượng hiện nay lại có tâm lý thích làm việc cho các doanh nghiệp nước ngoài hay các doanh nghiệp lớn.

Tình trạng thiếu người làm được việc có thể gây ra nhiều vấn đề cho nền kinh tế và xã hội. Doanh nghiệp có thể gặp khó khăn trong việc mở rộng sản xuất, cung cấp dịch vụ và đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Đồng thời, tình trạng này cũng có thể gây áp lực tăng lương và làm tăng chi phí lao động, ảnh hưởng đến sự cạnh tranh của các doanh nghiệp.

Sự thiếu hụt nguồn nhân lực có đủ năng lực và chuyên môn để đảm nhiệm các vị trí quan trọng như hiện nay tại Việt Nam chính là nguyên nhân khiến cho các doanh nghiệp gặp khó khăn và đình trệ. Một khảo sát mới đây tại TP.HCM cho thấy, tình trạng thiếu hụt trầm trọng lao động có trình độ cao đứng đầu là trong ngành công nghiệp, 67% doanh nghiệp trong lĩnh vực này cho rằng họ không được đáp ứng nhu cầu về cán bộ quản lý. Tiếp đến là lĩnh vực dịch vụ, với 51% số doanh nghiệp được hỏi cho biết thiếu cán bộ quản lý có chất lượng. Ngoài khó khăn tìm kiếm nhân sự có năng lực, các doanh nghiệp cũng thông báo họ phải đào tạo lại hầu hết mọi lao động khi nhận vào làm việc ở mọi cấp bậc, từ công nhân kỹ thuật đến các cử nhân, thạc sỹ,… do chất lượng đào tạo yếu kém.

Để giải quyết tình trạng thiếu người làm được việc, các quốc gia cần đầu tư vào giáo dục và đào tạo để phát triển nguồn nhân lực có kỹ năng phù hợp với nhu cầu thị trường lao động. Ngoài ra, cần xem xét chính sách di cư và lao động để tăng cường nguồn cung lao động từ các quốc gia khác. Đồng thời, việc thúc đẩy sự cải thiện điều kiện làm việc và mức lương hấp dẫn cũng là một yếu tố quan trọng để thu hút và giữ chân nguồn nhân lực chất lượng.

Cuộc chiến nhân tài là một thuật ngữ để chỉ cuộc đua giữa các quốc gia, tổ chức và doanh nghiệp trong việc thu hút và giữ chân nhân tài tốt nhất. Trên thực tế, nhân tài là một nguồn lực quan trọng và đóng vai trò then chốt trong sự phát triển và cạnh tranh của một quốc gia hay tổ chức.

Trong cuộc chiến nhân tài, các quốc gia và tổ chức thiết lập các chính sách và chiến lược để thu hút, phát triển và giữ chân nhân tài có năng lực và kỹ năng cao. Các biện pháp như đầu tư vào giáo dục và đào tạo, tạo ra môi trường làm việc thuận lợi, cung cấp các chế độ đãi ngộ và lợi ích hấp dẫn, đảm bảo sự phát triển và tiến bộ của nhân viên, đều là những yếu tố quan trọng trong cuộc chiến nhân tài.
 

Tuy nhiên, cuộc chiến nhân tài cũng đem lại những thách thức. Các quốc gia và tổ chức phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt để thu hút nhân tài, đồng thời phải tìm cách ngăn chặn “chảy máu” nhân tài và giữ chân nhân tài tại chỗ. Đồng thời, cuộc chiến nhân tài cũng tạo ra một tình trạng chênh lệch về nhân tài giữa các quốc gia, góp phần làm gia tăng sự bất cân đối và không công bằng.

Trước sự thiếu hụt nhân lực chất lượng cao như hiện nay và việc cộng đồng kinh tế ASEAN được thành lập tạo nên một cuộc chiến nhân tài khốc liệt, doanh nghiệp Việt Nam sẽ càng khó khăn hơn trong việc tìm kiếm và giữ chân nhân tài. Khi đó, người lao động có đủ năng lực và trình độ sẽ có nhiều lựa chọn hơn tại các tập đoàn đa quốc gia, cũng như các nước trong khu vực. Theo ông Mark Billington, Giám đốc khu vực Hiệp hội Kế toán Công chứng Anh & xứ Wales (ICAEW), một “cuộc chiến” giành giật nhân tài đang diễn ra, bởi sở hữu nhân tài tốt sẽ có những sáng tạo trong tương lai. Đây không chỉ là “cuộc chiến” toàn cầu mà còn là “cuộc chiến” trong khu vực ASEAN. Nhiều doanh nghiệp tại Singapore, Thái Lan, Malaysia,… đang “bủa lưới” rộng hơn để thu hút người tài không chỉ trong nước mà cả nước ngoài. Các doanh nghiệp Việt Nam cần có chính sách để giữ chân những người tài giỏi, cùng với đó là chiến lược phát triển nhân sự, nếu không sẽ thất bại ngay tại sân nhà.

Tư duy mới trong quản trị nguồn nhân lực là một phương pháp tiếp cận đổi mới và linh hoạt trong việc quản lý và phát triển nhân lực trong một tổ chức. Thay vì tiếp cận truyền thống, tư duy mới tập trung vào các khía cạnh sau đây:

• Tư duy hướng tới con người: Tư duy mới trong quản trị nguồn nhân lực coi con người là nguồn lực quan trọng nhất và đóng vai trò trung tâm trong mọi hoạt động. Nó tập trung vào việc hiểu và đáp ứng nhu cầu, mong muốn và tiềm năng của nhân viên, đồng thời xây dựng một môi trường làm việc tích cực và động viên sự phát triển cá nhân.

• Tư duy linh hoạt và đổi mới: Tư duy mới khuyến khích sự linh hoạt và sẵn sàng thích nghi với các thay đổi trong môi trường kinh doanh và xã hội. Nó đề cao khả năng sáng tạo, tư duy phản biện và khả năng định hình lại các quy trình và phương pháp quản lý để đáp ứng nhu cầu mới.

• Tư duy toàn cầu: Với sự phát triển của kinh tế toàn cầu, tư duy mới trong quản trị nguồn nhân lực đặt trọng tâm vào khả năng làm việc trong môi trường đa văn hóa, đa quốc gia và đa ngôn ngữ. Nó thúc đẩy hợp tác và trao đổi thông tin giữa các nhân viên và đội ngũ quản lý trên phạm vi toàn cầu.

• Tư duy dựa trên dữ liệu: Tư duy mới trong quản trị nguồn nhân lực dựa trên sự thu thập và phân tích dữ liệu để đưa ra quyết định thông minh và chiến lược. Việc sử dụng công nghệ thông tin và các công cụ phân tích dữ liệu giúp định rõ nhu cầu, xu hướng và mô hình hành vi của nhân viên, từ đó tối ưu hóa các quy trình quản lý nhân sự.

• Tư duy liên kết: Tư duy mới trong quản trị nguồn nhân lực đặt trọng tâm vào tạo ra mối liên kết mạnh mẽ giữa các hoạt động quản lý nhân sự và mục tiêu chiến lược của tổ chức. Nó đảm bảo rằng các hoạt động nhân sự được hướng đến việc đạt được sự phát triển và thành công của tổ chức.

Tư duy mới trong quản trị nguồn nhân lực tạo ra một quan điểm sáng tạo và đổi mới trong việc quản lý và phát triển nhân lực. Nó giúp tạo ra một môi trường làm việc năng động, nâng cao hiệu suất và đáp ứng nhanh chóng với các thách thức và cơ hội trong môi trường kinh doanh đương đại.
 

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đã hội nhập sâu rộng cùng thế giới và cuộc chiến nhân tài đang diễn ra hiện nay, thì lời giải cho bài toán năng lực cạnh tranh toàn cầu đối với các doanh nghiệp Việt Nam không nằm ở đâu khác ngoài việc tư duy lại về phương pháp, chiến lược cũng như năng lực của người làm nhân sự, chứ không đơn thuần là cách quản lý theo hồ sơ, tài liệu, tính lương thưởng như hiện nay.

Để làm được điều này, giới nhân sự cần trang bị cho bản thân những kiến thức và năng lực mới theo chuẩn mực toàn cầu, từ đó chủ động đưa ra những chiến lược tìm kiếm, phát triển và giữ chân người tài thành đội ngũ lãnh đạo kế nhiệm cho doanh nghiệp trong tương lai.